ARTHUR RUSSEL / THE WORLD OF... 16/02/2005

Τα τελευταία 15 χρόνια είναι πολύ συνηθισμένο για τη μουσική, να κοιτά το παρελθόν ώστε να βρει την έμπνευσή της. Άλλοτε εμπνέεται από μουσικά στοιχεία που έχουν γράψει ιστορία και άλλοτε η έμπνευση προέρχεται από μουσικές που δεν κατάφεραν να αναγνωριστούν ή να γινουν ευρύτερα γνωστές. Ρυθμοί και ήχοι κάποιας άλλης εποχής συναντιούνται σε σύγχρονες φόρμες προσθέτοντας έτσι ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο στη σύγχρονη μουσική. Ίσως αυτό πλέον να θεωρείται μόδα. Κάποτε ήταν μια ιδέα στο μυαλό ολίγων ή πρόκληση για τους πιο τολμηρούς. Μεταξύ των τολμηρών και πρωτοπόρων δικαιωματικά συγκαταλέγεται και το όνομα του Arthur Russell, ο οποίος κατάφερε να αποδείξει ότι μέσα από τους πειραματισμούς του εκφράζονται νέες τάσεις και προοπτικές στην ήδη υπάρχουσα μουσική πραγματικότητα.

Ο Charles Arthur Russell γεννήθηκε το 1952, στην Oskaloosa, της Iowa. Ξεκίνησε την πορεία του στη μουσική το 1970 διπλα στον Ινδό μουσικό Ali Akbar Khan, στο Ali Akbar Kaan School στο San Franciso, μελετώντας τσέλο και ανατολίτικη μουσική. Εκείνη την εποχή συνεργάστηκε με τον Allen Ginsberg συνοδεύοντάς τον μουσικά στις απαγγελίες ποιημάτων του, καθώς επίσης και επι σκηνής με την AliceColtarne. Στη συνέχεια και συγκεκριμένα το 1973, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να συνεχίσει τις σπουδές του στο Manhattan School of Music.

Η Νέα Υόρκη εκείνη την εποχή φάνταζε σαν την κατάλληλη πόλη για το ξεκίνημα νέων μουσικών τάσεων και σύγχρονων εκφράσεων. Παρακολουθώντας πλέον από κοντά την dance σκηνη, ξεκινάει σαν μουσικός παραγωγός να παίζει και δικές του συνθέσεις, ενώ παράλληλα κάνει τα πρώτα του βήματα παίζοντας και live. Πολλοί από τους πειραματισμούς του Russell σαν μουσικός παραγωγός πραγματοποιήθηκαν στο The Kitchen, χώρος διοργάνωσης εκδηλώσεων, όπου ήταν ο καλλιτεχνικός επιμελητής του χώρου αυτού. Σημαντική θεωρείται η συμμετοχή του στην παραγωγή της εταιρίας Mabou Mines, Cascando, όπου έπαιζε σε τσέλο μουσική που συνέθεσε γι’αυτόν ο Philip Glass.

Οι γνωριμίες και συνεργασίες του Russell στην Νέα Υόρκη αυξάνονται με τον καιρό. Η γνωριμία με τον DJ Steve D’ Aquisto , θα αποφέρει αργότερα τους Loose Joints και το πετυχημένο ‘Is It All Over My Face’ (1980), με τον avant garde συνθέτη και τρομπετίστα Peter Zummo στη live ηχογράφηση του Insrtumentals στο The Kitchen , ενώ με τους David Byrne και Jerry Harrison των Talking Heads συνεργάστηκαν στο τότε γκρουπ του Russell τους Flying Hearts. Το 1979 σαν Dinosaur κυκλοφόρησε το ’Kiss Me Again’ (Sire Records) με τον David Byrne στη κιθάρα, το οποίο θεωρείται η πρώτη προσπάθεια πειραματισμού του Russell στην dance μουσικη. Κάτι που έκανε αρκετή εντύπωση στους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάστηκε ο Russell, ήταν οι ενορχηστρωτικές του μέθοδοι αλλά και η επιμονή του να αλλάζει και να εξελίσσει τις συνθέσεις του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής του της εκκεντρικότητας ήταν σε μια παράσταση στο The Kitchen όπου είχε συνθέσει μουσική για να συνοδεύει μια έκθεση και κάθε φορά παρουσίαζε την σύνθεσή του διαφορετικά κρατώντας όμως τα βασικά της στοιχεία.

Το 1982 μαζί με τον Will Socolov ξεκινούν την Sleeping Bag Records, έχοντας σαν πρώτη κυκλοφορία το "24-24 Music" του Russell ως DinosaurL αυτή τη φορά. Κατά τα μέσα της δεκαετίας του 80 δίνει αρκετές συναυλίες έχοντας πάντα μαζί του στη σκηνή το τσέλο του. Οι επιρροές από την Ινδική μουσική είναι εμφανείς τόσο στη φωνή του όσο και στις τεχνικές με τις οποίες παίζει το τσέλο. Οι στίχοι του γίνονται ακόμη πιο αφαιρετικοί, ενώ αναμιγνύει και χρησιμοποιεί τη φωνή του σαν όργανο, πρωτοτυπώντας και επεκτείνοντας τα όρια της disco.

Ο πειραματισμός του με το τσέλο και τη φωνή του θα αποφέρει το 1986 το World of Echo. Αυτό που παρατηρούμεστο album αυτό είναι ότι συνθετικά έχει ως βάση του τη disco και dance και πάνω σε αυτά προσθέτει στοιχεια pop, punk και κλασσικής μουσικής, τα αναμιγνύει άψογα με ηχώ, feedback, φωνή και τσέλο. Το World of Echo έκανε πολλούς να θεωρήσουν τον Russell έναν από τους σημαντικότερους συνθέτες του 21^ου αιώνα!

Κάπου εκεί χρονικά ο Russell ανακαλύπτει ότι πάσχει από τον ιό του AIDS, γεγονός που τον έκανε να αποστασιοποιηθεί από τις δημόσιες μουσικές του δραστηριότητες και να απομονωθεί από φίλους και συνεργάτες. Το 1992 μπαίνει η τελεία στην ιστορία του.

Ίσως θεωρήσει κανείς πως από τις σημαντικότερες και πιο δημιουργικές περιόδους της ζωής του ήταν τα χρόνια που επέλεξε να μείνει στο περιθώριο και στην αφάνεια. Σήμερα όλα υπολογίζονται και εκτιμούνται, σε αντίθεση με το γεγονός ότι μετά το θάνατό του η δουλειά του Russell και γενικότερα η προσφορά του στα μουσικά δρώμενα ξεχάστηκαν απότομα.

Ο Russell άφησε πίσω του ένα τεράστιο μουσικό αρχείο, πάνω από 500 κασέτες, με δικό του ακυκλοφόρητο υλικό.

Το 2004 μια πρωτοβουλία της Audika Records μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε, να γνωρίσουμε και να εκτιμήσουμε καταλλήλως την προσφορά του στην σύγχρονη μουσική. Το 2004 κυκλοφόρησαν τα Calling Out of Context, και το World of Echo σε μια έκδοση με bonus κομμάτια και DVD. Κυκλοφορεί επίσης από την Soul Jazz Records το The World of Arthur Russell με κομμάτια από διάφορες κυκλοφορίες του, καθώς και αρκετά remixes.

Η μουσική του δεν είναι απλή, ούτε σύνθετη, δεν είναι disco, ούτε dub, ούτε house ούτε ένα είδος punk. Εκφράζει τη δική του αισθητική, δημιουργεί τη δική του μουσική εκδοχή μέσα από το ‘πάντρεμα’ πολλών διαφορετικών στοιχείων. Μέσα από τις συνθέσεις του καταλαβαίνει κανείς ότι ήταν άνθρωπος ανήσυχος, συναισθηματικός, με ιδέες που ξεπερνούσαν τα όρια της εποχής του και την ανάγκη να αποκωδικοποιήσει την ιδέα της ελευθερίας. Ελευθερία σημαίνει δημιουργία, πειραματίζομαι με τα πάντα γύρω μου, προκαλώ και προκαλούμαι, δοκιμάζω και δοκιμάζομαι. Ο Russell ήταν και παραμένει το παράδειγμα ενός ελεύθερου πνεύματος!

Δισκογραφία

(Η λίστα που ακολουθεί περιλαμβάνει τις σημαντικότερες κυκλοφορίες από την εποχή που ζούσε καθώς επίσης και τις τελευταίες κυκλοφορίες από το υλικο που βρέθηκε στο αρχείο του.)

• Dinosaur ’Kiss Me Again’ (1979) - Sire records

• Loose Joints ’Is It All Over My Face’ (1980) -West Endrecords

• Dinosaur L ’24-24 Music’ (1982) - Sleeping Bag records

• Dinosaur L Go Bang! (1982) - Sleeping Bag records

• Arthur Russell ’World of Echo’ (1986) - Upside records /Rough Trade records

• Arthur Russell ’Let’s Go Swimming’ (1986) - Upside records /Rough Trade records

• The World of Arthur Russell (2004) - Soul Jazz Records

• Calling Out of Context (2004) – Audika Records

• World Of Echo (2005) - Audika Records

Άρης Κτωρίδης