Home
News
Foreign Office
Local
Ελληνική
Metal
Punk/hc/emo
Live
Συνεντεύξεις
Cinefreak
Θέατρο/χορός
Books, magz
Τι παίζει, που
Special
Aρθρα
Mp3s/Video
Atrakt-ed
Links
 
Αναζήτηση

 

Interview with Matisse

17/07/2007

Interview with Matisse

Έγκυρες πληροφορίες λένε ότι το “Toys Up”οδεύει προς τα 2500 αντίτυπα παρά το πρόσφατο της κυκλοφορίας του στην αγορά…Αν κατά τύχη δεν έχετε έρθει σε επαφή με τη δουλειά τους, μάλλον κάτι κάνετε λάθος ή δεν έχετε καμία επαφή με τους ρυθμούς της Αθήνας και όχι μόνο…Αλλά μάλλον αυτό δε θα κρατήσει για πολύ αφού πλέον οι Matisse είναι παντού . Νέος δίσκος ,video clips,περιοδείες και συμμετοχή σε ένα από τα πιο επιτυχημένα –αν όχι το πιο επιτυχημένο- line-up των φετινών φεστιβάλ .Άρτι αφιχθείς από μια σύντομη βόλτα στην Κρήτη με τους Matisse ,ο Γιάννης Μασσούρας- μπασίστας της μπάντας- μας χάρισε λίγο από τον πολύτιμο κατά τα άλλα χρόνο του για να μας δώσει μια εικόνα σε τι φάση βρίσκονται οι Matisseαυτήν την εποχή γενικότερα ,πώς αντιμετωπίζουν την εξαιρετική πορεία του νέου τους δίσκου « Toys Up» , καθώς και την προοπτική του επερχόμενου live τους με τους JamesAir- Tori Amosστα πλαίσια του Fly Beeyond Festival

Η νέα σας δουλειά ,το «Toys Up», που κυκλοφόρησε στα μέσα του Μαΐου ,ήδη έχει πουλήσει περισσότερα από 2000 αντίτυπα .Σε ποιους παράγοντες αποδίδεις την τόσο ενθουσιώδη αποδοχή του κόσμου;

Πρώτα απ’ όλα ,το αποδίδω στο ότι είναι καλύτερο άλμπουμ από το προηγούμενο. Το βασικό είναι αυτό. Το δεύτερο είναι ότι για πρώτη φορά ξεκινήσαμε να προωθούμε το δίσκο με συναυλίες εκτός Αθηνών κι αυτό έχει μια σημασία γιατί παλιά δεν πουλάγαμε καθόλου στην επαρχία .Δηλαδή το να παίξεις στην Καβάλα σε 50 άτομα ,στην Κοζάνη σε 100 και στην Πτολεμαΐδα σε 200, είναι κάτι που δεν το έχουμε ξανακάνει ποτέ εδώ και 7 χρόνια που είμαστε μπάντα και δημιουργεί ας το πούμε, ένα ωραίο buzz . Ο μεγάλος που σ’ έχει δει, φαντάζομαι, πάει στο δισκοπωλείο και το ζητάει .Παλιά το δισκοπωλείο σε μια πόλη όπως η Κοζάνη ,δε θα το έφερνε το cd.Άμα το ζητήσουν 10 άτομα, θα το φέρει και νομίζω ότι οι πωλήσεις μας είναι πολύ καλές στην επαρχία κυρίως. Κι από κει και πέρα έχει γίνει πολύ καλή δουλειά από τη δισκογραφική μας σίγουρα .Δηλαδή έχουμε δώσει πολλές συνεντεύξεις ,το “Call me” παίζει πολύ στο ραδιόφωνο και νομίζω ότι τώρα με τα video clips που φτιάχνουμε θα πουλήσει ακόμα περισσότερο.

Τί αλλαγές επήλθαν τόσο στους Matisse ,όσο και στον ήχο τους στο διάστημα που μεσολάβησε από το «Cheap as art» μέχρι το « Toys Up»

Κατ’ αρχάς έχουμε αλλάξει κάποια μέλη .Αλλάξαμε drummer, γιατί αφενός δεν τα πηγαίναμε καλά μεταξύ μας ως άνθρωποι και αφετέρου γιατί υπήρχαν διαφορετικές απόψεις για τη μουσική. Έφυγε και το παιδί που έπαιζε πλήκτρα για δύο λόγους ,κυρίως γιατί κι αυτός είχε διαφορετικό όραμα για τη μουσική ,ήθελε να παίζει πιο blues πράγματα και γιατί καταλάβαμε ότι δεν χρειαζόμασταν πλήκτρα .Δηλαδή ότι μπορούμε να βάλουμε ,το βάζουμε στο laptop και δεδομένου ότι έχουμε νέο drummer που μπορεί να παίζει με το μετρονόμο στα αυτιά του ,μπορούμε να έχουμε μερικά ηχογραφημένα στο computer.

Ο Κώστας, γιατί περί αυτού ο λόγος ,που έπαιζε πλήκτρα στους Matisse παλιά, μαζί είχαμε φτιάξει παλιά ένα άλλο group ,τους Liarbirds,στους οποίους έπαιζα κι εγώ και όταν κατάλαβα ότι οι Liarbirds πάνε καλά και προχωράνε είπα ότι εγώ θα φύγω γιατί πολύ απλά είναι άδικο για τα παιδιά να έχουν ένα πρόσωπο στη μπάντα τους που είναι γνωστό από άλλη μπάντα και έχει πολλές υποχρεώσεις με τους Χ Matisse.

Όσον αφορά τον ήχο ,η αλήθεια είναι ότι στον πρώτο δίσκο υπήρχε λίγο πίεση από την εταιρία ,μπορώ να πω ,του τύπου «γράψτε hitakia»,αυτή είναι βέβαια η δουλειά τους, να πουλάνε. Επίσης υπήρχε σε υπερβολικό βαθμό πολυφωνία ,δηλαδή όλοι έγραφαν κομμάτια ,με αποτέλεσμα να βγαίνει ένα σύνολο που να μην είναι τόσο πολύ αμιγές σα δίσκος .Αλλά αυτή τη φορά είπαμε ότι δε μας ενδιαφέρει τι λέει η εταιρία .Τι θέλουμε να κάνουμε; Αυτό .Ποιοι γράφουμε κομμάτιαΕγώ ,ο Γρηγόρης και ο Άρης .Και εντάξει βάλαμε όλες τις επιρροές μας μέσα και κάναμε αυτό το δίσκο που μας βγήκε πολύ πιο εύκολα .Είχαμε γράψει πάνω από 25 κομμάτια σε demos και διαλέξαμε τα 10 που ως επί το πλείστον μας φαινόντουσαν πιο κοντά το ένα στο άλλο σαν ήχος .Και αν εξαιρέσεις το “Call me”,στο οποίο έβαλε λίγο το χεράκι της και η εταιρία στον ήχο ,σε όλα τα υπόλοιπα κάναμε ότι γουστάραμε. Απλά πρέπει να πω ότι όλες οι εταιρίες ,ακόμα και οι ανεξάρτητες , θέλουν να πουλάνε δίσκους και όταν ακούνε υλικό από μια μπάντα τους ,αν διακρίνουν ότι δεν υπάρχει το single για την αγορά στην οποία απευθύνονται ,θα σε πιέσουν για να κάνεις τον ήχο σου κάπως πιο single αλλά αυτό στα όρια που το δέχεται και η μπάντα .Δηλαδή δε θα σου πει ,θέλω να ελπίζω ,μια εταιρία ότι «τώρα θα γίνεις Σφακιανάκης» ,προς θεού.

Πολλές μπάντες ,λίγη πρωτοτυπία .Πιστεύεις ότι οι Matisse μπορούν να προσφέρουν κάτι καινούργιο στην αγγλόφωνη ελληνική δισκογραφία;

Τι εννοείς «δεν υπάρχει πρωτοτυπία» ?Κοίτα ,ένα από τα ζητήματα που μου θέτουν συχνά είναι αν υπάρχει αγγλόφωνη ελληνική σκηνή ,με την έννοια της σκηνής και εγώ πάντα έλεγα ότι η σκηνή προϋποθέτει να υπάρχει κάποιος κοινός ήχος. Δηλαδή όταν λέγαμε κάποτε η σκηνή του Manchester, τα συγκροτήματα είχαν έναν κοινό ήχο ,η σκηνή του Leeds έχει ένα κοινό ήχο ,η σκηνή της Αθήνας δεν έχει κανέναν ήχο. Οι Matisse παίζουν έτσι ,οι Zebra Tracks είναι λίγο πιο Franz Ferdinand , οι Absent Mindead είναι λίγο πιο Placebo και punk. Υπάρχει πολυφωνία. Τώρα αν πρωτοτυπία εννοείς παρθενογένεση, ποιο ξένο συγκρότημα έχει κάνει παρθενογένεση και δεν το ξέρω .Απλά πιστεύω ότι οι Matisse δεν πρωτοτυπούν αλλά όταν τους ακούς δεν λες ότι σου θυμίζει το ένα ή ότι σου θυμίζει το άλλο. Έχουμε πολλές και διαφορετικές επιρροές και νομίζω ότι κάνουμε κάτι δικό μας ,χωρίς να πρωτοτυπούμε.

Πρόσφατα διασκευάσατε το τραγούδι «Μη μου μιλάς γι’ αγάπη» της Δήμητρας Γαλάνη σε συνεργασία με την ίδια .Κάποιο αγαπημένο σας ξένο κομμάτι που θα θέλατε κάποια στιγμή να διασκευάσετε;

Υπάρχει φυσικά μια διασκευή Cindy Lauper στο cd.Από κει και πέρα έχω μια γενικότερη θεωρία ,ότι δηλαδή όταν πρόκειται για ιερά τέρατα όπως για παράδειγμα ο David Bowie ,προτιμώ να μην τα αγγίζω γιατί πιθανότατα η σύγκριση θα βγει σε βάρος μου. Γενικά πάντως θα με ενδιέφερε να πάρω ένα κομμάτι από συγκροτήματα που δεν έχουν σχέση με τους Matisse,που δεν είναι δηλαδή στη φάση alternative /indie και να τα φέρεις εκεί .Να σκεφτώ..Michael Jackson το έχουν κάνει άλλοι, Madonna έχουν κάνει οι Sonic Youth (γέλια) ,T-Rex έχουν κάνει οι Matisse… Κάτι πολύ mainstream , ξέρω ‘γω? Justin Timberlake ας πούμε ,να πάρεις ένα κομμάτι και να του αλλάξεις τα φώτα ρε παιδί μου, να γίνει αγνώριστο! Τέτοιες διασκευές με ενδιαφέρουν.

Αυτήν την εποχή, εκτός από τη δική τους μουσική, τι άλλο ακούνε οι Matisse;

Εμένα τώρα στο αμάξι μου στο cd player είναι κολλημένο το άλμπουμ των Interpol. Το είχα σε mp3 ,το είχα κατεβάσει, δε ντρέπομαι καθόλου, αλλά σήμερα πήγα και το αγόρασα. Όσο να ΄ναι είναι πιο ωραία η ποιότητα.

Από κει και πέρα ,το καινούργιο του Brett Anderson , το καινούργιο των Editors ,αλλά δε μ’ αρέσει πάρα πολύ. Το άλμπουμ των Klaxons έχει πλάκα αλλά δεν είναι για να το ακούσεις πάνω από δύο φορές. Έχει εκείνο το χαριτωμένο κομμάτι που λέει «τουρουρουρουρου» (γέλια).

Επίσης τώρα που ήμουνα στη Κρήτη ,αν και γενικότερα σνομπάρω ότι έχει ελληνικό στίχο ,αυτός που είχε το μαγαζί που παίξαμε στη Σητεία ,είχε ψύχωση με τον Αγγελάκα και έβαζε συνέχεια .Και ενώ δεν μπορώ να ακούω κάποιον να τραγουδάει στα ελληνικά ,αυτό το βρήκα πολύ ενδιαφέρον, μου άρεσε και σκέφτομαι να το αγοράσω.

Πρίν την ίδρυση της μπάντας ποια ήταν τα πιο ισχυρά μουσικά ερεθίσματα που είχες; Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη μπάντα ή κάποια συγκεκριμένο κομμάτι το οποίο όταν άκουσες αποφάσισες να ασχοληθείς σοβαρά με τη μουσική;

Μπορώ να σου πω για όλους ,δηλαδή σχεδόν όλους. Προσωπικά για μένα, εγώ μέχρι τα 15 μου άκουγα heavy metal . Θυμάμαι μάλιστα ότι έπαιρνα το Metal Hammer με ευλάβεια και ότι είχε στο εξώφυλλο θα τ’ αγόραζα, σε κασέτα ή σε cd. Τότε οι κασέτες έβγαιναν με ελληνικά γράμματα ακόμα, ξέρεις για παράδειγμα « Άιρον Μέιντεν»!! (γέλια) Και μια ωραία μέρα το Metal Hammer είχε εξώφυλλο τους Nirvana , που εγώ δεν είχα ακούσει και λέω «για να τους έχει το Metal Hammer καλοί θα είναι, να το αγοράσω!» .Ε, και το αγοράζω και μου βγήκε κάτι άλλο από αυτό που φανταζόμουνα, μου άρεσε παρολαυτά. Αυτός ο δίσκος ήταν το “Bleach” που δεν ήταν metal αλλά μου φάνηκε ωραίο, οπότε συνειδητοποίησα ότι υπάρχει κι άλλη μουσική στον κόσμο! Στα 15-16 αυτό ήταν μεγάλο σοκ για μένα. Μετά ανακάλυψα τους Smiths ,το Morrissey και όλα αυτά και όταν πήγα στην Αγγλία για σπουδές είχαν γίνει οι Suede πολύ grande. Από κει ανακάλυψα τον David Bowie, γιατί οι ίδιοι σε κάθε συνέντευξη που έδιναν έλεγαν ότι οι επιρροές του ήταν αυτός , οι T-Rex και άλλοι .Αυτά όσον αφορά εμένα.

Όσον αφορά τον Άρη που γράφει τις μελωδίες και τους στίχους σε πολλά κομμάτια και είναι σημαντικό αυτό οι επιρροές του είναι 99 % από τα ’80s . Siousxie and the Banshees , Cindy Lauper , Les Rita Mitsouko, Klaus Naomi .. Ο Άρης ακούει πιο πολύ performers , δεν το βλέπει απαραίτητα σαν κομμάτι ,το βλέπει και πως είναι σαν persona ο άλλος. Ο Greg ακούει πολύ ‘80s αλλά έχει μια εμμονή με τους Camel, που είναι ηλικιωμένοι πια. Ο Βασίλης ακούει πιο funky πράγματα έχει ψύχωση με τους Jamiroquai αλλά τώρα τελευταία έχει αποκτήσει κόλλημα με τους Kings of Leon και μου τη σπάει, γιατί καλοί είναι ,αλλά δε μπορείς να λες ότι οι Kings of Leon είναι το αγαπημένο σου συγκρότημα, είναι παράνοια!! Και ο Νίκος που παίζει drums ,πραγματικά ακούει απ’ όλα (θα το συνέχιζε υποθέτω αλλά ένας συναγερμός του διέκοψε τον ειρμό! )

Φέτος βλέπουμε να κάνουν την εμφάνιση τους κάποια να φεστιβάλ στη χώρα μας ,εκ των οποίων στο ένα,το Fly Beeyond Festival λαμβάνετε μέρος κι εσείς. Το Rockwave φέτος τουλάχιστον έχει αμιγώς metalπροσανατολισμό, το FlyBeeyond κατά βάση mainstream, το GagarinOpenAirFestival συνδυάζει ετερόκλητα μουσικά στοιχεία.

Πώς βλέπεις αυτή τη διοργανωτική ανέλιξη που εμφανίστηκε φέτος;

Να πω την αλήθεια ενώ εκ πρώτης όψεως μοιάζει όμορφο και ελπιδοφόρο, στην πραγματικότητα δεν το βλέπω να λειτουργεί πολύ καλά .Από μια άποψη λες ότι πρόκειται για ωραία φεστιβάλ και μετά ανοίγεις μια σελίδα ενός ξένου περιοδικού και βλέπεις ότι στην Αυστρία και στην Ολλανδία, που είναι χώρες μπορεί και μικρότερες πληθυσμιακά από την Ελλάδα, όλα αυτά που βλέπεις εσύ το καλοκαίρι, εκεί τα βλέπουν όλα σε μια σκηνή. Οπότε λες για ποιο λόγο δε θα μπορούσαν αυτοί οι άνθρωποι να συνεργαστούν και να φτιάξουν ένα φεστιβάλ με πολλές σκηνές, στο οποίο ο κόσμος να μπορεί να μένει μέσα και να πληρώνεις 100 ευρώ αλλά να έχεις την επιλογή να δεις όσες μπάντες θέλεις ανάλογα με τα γούστα σου ,όπως γίνεται έξω. Εντάξει τώρα ,νομίζω ότι ο κόσμος δεν έχει λεφτά να πηγαίνει και στο Gagarin Open Air και στο Rockwave και στο Fly Beeyond ή στο Electron Nights και δεν ξέρω τι άλλο θα γίνει φέτος. Απ’ αυτήν την άποψη το λέω. Τώρα, όσον αφορά τη Didi καλά έκανε αφού βλέπει ότι ο κόσμος του metal είναι αυτός που θα πάει στη συναυλία ότι και να γίνει, έκανε αυτό .Και μάζεψε και τρία από τα καλύτερα ονόματα που κυκλοφορούν στη φάση σήμερα, Kasabian, Manic Street Preachers και Smashing Pumpkins σε μία μέρα και θα έχει κέρδος και από κει. Εγώ το βρίσκω λογικό.

Το ελληνικό κοινό πώς πιστεύεις ότι αντιμετωπίζει τα συγκεκριμένα φεστιβάλ; Κατά πού κλίνουν οι προτιμήσεις του;

Γενικά νομίζω ότι ο έλληνας έχει μια περίεργη κουλτούρα ακόμα κι όσον αφορά το rock. Το έχει συνδυάσει με την ανατροπή σε πολιτικό επίπεδο, που εντάξει το βρίσκω λάθος γιατί πλέον έχουν περάσει αυτά τα χρόνια. Και γενικά του αρέσει και λίγο το βαρύ ύφος ,η μελαγχολία και η θλίψη ,οπότε γενικά το θεωρώ φυσιολογικό ότι μπορεί να έχει περισσότερο κόσμο μια συναυλία Iggy Pop και Mark Lanegan ας πούμε, παρά μια συναυλία Kaiser Chiefs. Το ιδανικό φεστιβάλ του Έλληνα πιστεύω θα ήταν Nick Cave ,The Cure, Interpol, Puressence, Placebo και Διάφανα Κρίνα. Μια τέτοια συναυλία θα μάζευε πενήντα χιλιάδες κόσμο και οι ‘Έλληνες θα ήταν ευτυχισμένοι. Απορώ πώς δεν το έχουν σκεφτεί ακόμα!

Η επικείμενη συμμετοχή σας στη δεύτερη μέρα του Fly Beeyond Festival, όπου θα μοιραστείτε τη σκηνή με τους James-Air-Tori Amos τι σκέψεις σας δημιουργεί Είχατε κάποια ιδιαίτερη επιθυμία να παίξετε με τους James για παράδειγμα ή απλά αφού έτυχε, είναι σίγουρα κάτι θετικό

Κατ’ αρχάς έπρεπε να σκεφτούμε σε ποια φεστιβάλ θα παίζαμε φέτος. Προσωπικά με ανησυχεί πολύ ο κίνδυνος να γίνω μαϊντανός δηλαδή δε θέλω να παίζουν οι Matisse παντού συνέχεια όπου γάμος και χαρά, καταλαβαίνεις τι εννοώ! !Προσωπικά πιστεύω ότι μετά τη μέρα με τους Kasabian, Manic Street Preachers και τους Smashing Pumpkins είναι η δεύτερη καλύτερη. Όταν μας το πρότειναν είπαμε φυσικά ναι. Οι James μ’ αρέσουν αλλά δεν ήταν ποτέ το αγαπημένο μου συγκρότημα ,είναι πολύ χαρωποί για τα γούστα μου (γέλια),με την έννοια ότι κατά βάθος είμαι κι εγώ ελληνάρας και θέλω να ακούω τη μιζέρια μου και την κιθαριά μου τη βαριά!

Τι σκέψεις μου δημιουργεί; Οι προηγούμενες εμπειρίες μας από φεστιβάλ σε μεγάλους χώρους δεν είναι μάλλον και οι καλύτερες. Κυρίως με αγχώνει ότι μπορεί να μην έχουμε αρκετό χρόνο για soundcheck και δεδομένου ότι οι Matisse δεν είναι μια μπάντα που κοπανάει απλά, έχει δύο κιθάρες, laptop, τρεις φωνές ,θέλει αρκετή προετοιμασία, κυρίως στο soundcheck. Και όταν αυτό δεν είναι εφικτό ,όπως για παράδειγμα όταν είχαμε παίξει στο Rockwave , μπορεί να γίνει τραγωδία! Αυτό με αγχώνει ,αλλά νομίζω ότι και επειδή έχουμε μεγαλώσει αρκετά χρόνια από τότε ,ξέρουμε να το χειριστούμε ,θα είμαστε αξιοπρεπείς τουλάχιστον αν μη τι άλλο!

Κάτι που πιθανότατα δεν συνειδητοποιεί πολύς κόσμος που ακούγοντας το “Callme” θεωρεί ότι πρόκειται για άλλο ένα κομμάτι για διαφημιστικό κινητής τηλεφωνίας είναι ότι οι στίχοι του “ToysUp” περιέχουν αναφορές σε πρόσωπα του παρελθόντος αλλά και ιστορικές καταστάσεις. Κάποια σχόλια για τη βάση των στίχων;

Κανονικά δεν πρέπει να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση γιατί τους στίχους τους γράφει ο Άρης ως επί το πλείστον. Αυτό που μου έχει πει ο Άρης να λέω όταν με ρωτάνε –γιατί ο Άρης δε δίνει συνεντεύξεις – είναι ότι οι στίχοι έχουν γραφτεί από την οπτική γωνία ενός εφήβου, μολονότι ο Άρης δεν είναι έφηβος πια. Ο έφηβος αυτός συνειδητοποιεί όλα όσα γίνονται, είτε στο οικογενειακό του περιβάλλον, είτε έξω από το σπίτι του και φρικάρει. Υπάρχουν πολλές αναφορές στη θρησκεία ,όπως αρέσει στον Άρη να κάνει, με τη λογική ότι η θρησκεία είναι ένα δόγμα στο οποίο καλώς ή κακώς έχει στηριχτεί ο σύγχρονος πολιτισμός και οι αρχές του και το οποίο επιβάλλει πολλά «πρέπει» και «δεν πρέπει». Για παράδειγμα το “Killer Kids” είναι για τον ηθοποιό Robert Powell , που νομίζω όταν μιλάμε για το Χριστό, όλοι σκεφτόμαστε τον Ιησού της Ναζαρέτ. Εντάξει έχει έναν σαρκασμό μέσα με το στίχο “If Jesus was half as handsome as you are” , ο νοών νοείτω. Η αλήθεια είναι ότι έχω βάλει προσωπικά ο ίδιος κάτω από κάθε κομμάτι κάποια αποφθέγματα από βιβλία ή από διάφορα δοκίμια ,τα οποία δεν είναι απαραίτητο ότι τα είχε διαβάσει ο Άρης πριν γράψει τα κομμάτια. Κι εγώ τους διάβασα και μετά σκέφτηκα τι βιβλία έχω διαβάσει και τι μου κολλάει από κάτω για να είναι ένα ωραίο αποτέλεσμα που να δίνει στον αναγνώστη μια γενικότερη ιδέα του τι θέλει να πει ο ποιητής.

Thank you!

Οι Matisseθα είναι μαζί με τους James/Air/ToriAmosστις 18 Ιουλίου στην «Αγορά» του ΟΑΚΑ στα πλαίσια του FlyBeeyondFestival(και επειδή παίζουν αρκετά νωρίς και με υψηλές θερμοκρασίες, σπεύστε να τους συμπαρασταθείτε! )

Κάλλια Κακαλέτρη

Συνεντεύξεις
Συνεντευξη με τους Νανους
Συνεντευξη με την Εύη Κουρτίδου
Συνέντευξη Χρήστος Λαϊνάς
Συνέντευξη με τους ΙΜΑΜ ΒΑILDI
Συνέντευξη με το Θάνο Ανεστόπουλο
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ με τον Absent Without Leave
Interview with LALI PUNA
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ με τους Your Hand In Mine
Συνέντευξη με τη Σεραφίτα Γρηγοριάδου
Συνέντευξη με την Αμερικανο-Ολλανδέζα Signe Tollefsen