ΜΑΡΙΑ ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗ, “MOSAIC” ένα μαγικό μουσικό ψηφιδωτό... 16/12/2003

ΜΑΡΙΑ ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗ

Η Libra Music είναι μια δισκογραφική εταιρία που εδώ και 12 χρόνια αργά αλλά σταθερά έχει δημιουργήσει το δικό της κοινό που αγαπάει τα μουσικά ταξίδια. Ξεκινώντας με την χρυσή ΑΙΟΛΙΑ του Μιχάλη Νικολούδη πριν 10 χρόνια (25.000 αντίτυπα!) και συνεχίζοντας με αρκετές παραγωγές που ανέδειξαν τους έλληνες αλλά και τους ξένους μουσικούς που ζουν και εργάζονται στην χώρα μας είναι σήμερα μια από τις πιο δυναμικές δισκογραφικές εταιρίες στον χώρο της έντεχνης μουσικής. Στον δωδέκατο χρόνο της λειτουργίας της, η Libra συναντάει την κυρία ΜΑΡΙΑ ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗ και υπογράφει τον καινούργιο της δίσκο. Η Μαρία Φαραντούρη έχει γράψει την δική της ιστορία στο ελληνικό τραγούδι, δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι μέχρι και ο Φρανσουά Μιτεράν έχει πει χαρακτηριστικά γι’ αυτήν “Έτσι φαντάζομαι την ΄Ηρα, δυνατή, αγνή και άγρυπνη”. Όμως αυτός ο δίσκος που λέγεται “Μωσαϊκό” δεν θα παρουσιάσει την γνωστή Φαραντούρη. Εδώ η Μαρία Φαραντούρη γίνεται γήϊνη, ανθρώπινη και αληθινή. Εδώ η Μαρία Φαραντούρη τραγουδάει την Μεσόγειο. Με μελωδίες από την Ελλάδα, το Ισραήλ, την Αρμενία, την Τουρκία ντυμένες με ελληνικούς στίχους. Με την φωνή της να γλυκαίνει τον καημό της Ανατολής και να ελαφρώνει κάπως την μελαγχολία της δύσης. Έτσι μας ξαναβάζει στον προορισμό μας. Στον σωστό δρόμο προς την σωτηρία της ψυχής και του τραγουδιού. Θυμηθείτε ότι χωρίς την πολύτιμη βοήθεια σας δεν θα μπορέσει να συνεχίσει η προσπάθειά μας να αναδεικνύουμε την ομορφιά της μουσικής και τον πλούτο των ανθρώπων που τηνυπηρετούν με πίστη και αφοσίωση!!!

Sundy Deny & 3 παραδοσιακά τραγούδια [Τουρκία – Αρμενία]

Μουσικοί: Hariprasad Chaurasia, Ahuva Ozeri, Glen Velez, Ross Daly, Μάκης Αμπλιανίτης, Φουάτ Σακά, Χάικ Γιαζιτζιάν, Γιώργος Μαγκλάρας, Γιώτης Κιουρτσόγλου, Χρήστος Παπαδόπουλος, Μάνος Αχαλινοτόπουλος, Βαγγέλης Καρύπης , Νίκος Σιδηροκαστρίτης, Βασίλης Πουσαίος, Αναστασίου Κατοχιανού, Τάνια Νικολούδη

Το ’MOSAIC’, ο νέος προσωπικός δίσκος της Μαρίας Φαραντούρη, είναι ένα ψηφιδωτό που φτιάχτηκε με ακριβές μουσικές ψηφίδες που συγκεντρώθηκαν από διάφορα μέρη της γης.

Μια πολύ ιδιαίτερη στιγμή του δίσκου είναι το ‘Μυστικό’, το τραγούδι του Ρος Ντέιλι που κινείται στους μουσικούς δρόμους της Ανατολής. Εξίσου όμως ιδιαίτερο είναι και το ‘Πάγος Φωτιά’, η μπαλάντα της Σάντυ Ντένυ, από τις πιο λυρικές αλλά και δυτικότροπες στιγμές του MOSAIC. Στο ίδιο ύφος κινείται ενορχηστρωτικά και το τραγούδι ‘Κόρα’, ένα παραδοσιακό αρμένικο τραγούδι τη μουσική του οποίου γνωρίσαμε από την Κόρα Μικαελιάν.

Τέλος, τρία τραγούδια [‘Φεύγω’, ‘Μπαλάντα της σιωπής’, ‘Δρόμος’] είναι του Μάκη Αμπλιανίτη, ο οποίος υπογράφει όχι μόνο την ενορχήστρωση αλλά και τη διασκευή όλων των τραγουδιών του MOSAIC [πλην αυτού του Ρος Ντέιλι], δίνοντας το κοινό χρώμα που διαπερνά όλα τα τραγούδια.

Το ίδιο πολυεθνικό κλίμα κυριαρχεί και στην επιλογή των μουσικών. Μουσικοί διεθνούς φήμης όπως ο Γκλεν Βελέζ και ο Χαριπρασάντ Τσαουράσια συμμετέχουν στο ‘mosaic’, όπως και κάποιοι από τους σημαντικότερους μουσικούς της ελληνικής σκηνής [όπως Γιώργος Μαγκλάρας, Χρήστος Παπαδόπουλος, Μάνος Αχαλινοτόπουλος, Γιώτης Κιουρτσόγλου, Νίκος Σιδηροκαστρίτης, Βαγγέλης Καρύπης και άλλοι]. Χαρακτηριστικό χρώμα στο δίσκο δίνουν με τα φωνητικά τους οι Βουλγάρες Ρουσλάνα Ασπαρούχοβα και Ευγενία Μιλούσεβα [μέλη του διεθνώς γνωστού φωνητικού σχήματος “Mystery of the Bulgarian Voices”.].

Παραγωγός του δίσκου είναι ο Άλκης Βαφιάς [LIBRA MUSIC], στον οποίο ανήκει και η ευθύνη της επιλογής των τραγουδιών. Μέσα από μία μεγάλη γκάμα τραγουδιών πρότεινε τα τραγούδια εκείνα που θα αναδεικνύονταν αλλά ταυτόχρονα και θα αναδείκνυαν τη φωνή της μεγάλης ντίβας της ελληνικής (και όχι μόνο) μουσικής, της Μαρίας Φαραντούρη.

Λυρική και απέριττη η Φαραντούρη, ερμηνεύει τραγούδια ενός είδους στο οποίο δεν την είχαμε συνηθίσει, αυτού της world μουσικής, επιφυλάσσοντας ίσως την πιο θετική έκπληξη του 2003.

Από την παιδική της ηλικία το τραγούδι υπήρξε γι’ αυτήν αγαπημένη απασχόληση και εσωτερική ανάγκη. Η έφεση της σ’ αυτό την οδήγησε λίγο αργότερα -κατά την εφηβεία της- να γίνει μέλος της χορωδίας του “Συλλόγου Φίλων της Ελληνικής Μουσικής”. Χάρη στην πλούσια κοντράλτο φωνή της έγινε γρήγορα σολίστ. Στο βιβλίο της για τον Μίκη Θεοδωράκη η μουσικός και συγγραφέας Γκαίηλ Χολστ έγραψε για τη φωνή της Μαρίας: “Η Φαραντούρη είναι το κάτι άλλο. Δεν είναι απλώς μία μεγάλη φωνή. Είναι έξω από ρομαντικούς αισθησιασμούς, ενώ συγχρόνως είναι απόλυτα συναισθηματική. Μπορεί να συγκινεί χωρίς να προκαλεί. Ζεστή, βαθειά και θηλυκή”. Σ’ αυτόν τον Σύλλογο την άκουσε ο Μίκης Θεοδωράκης, στα 16 της, να τραγουδά ένα δικό του τραγούδι, τον “Καημό”. ΄Ηταν τόσο βαθειά η εντύπωση που του προκάλεσε η νεαρή τραγουδίστρια, ώστε της είπε: “Εσύ θα γίνεις η ιέρεια μου!”.

Μια παρόμοια εικόνα δίνει μερικά χρόνια αργότερα στο βιβλίο του “Η Μέλισσα και ο Αρχιτέκτονας” ο Φρανσουά Μιτεράν. Ο Γάλλος Πρόεδρος, καταγράφοντας τις εντυπώσεις του από συναυλία του Θεοδωράκη, αναφέρει: “Η Μαρία ιερατική με το ανατολίτικο φόρεμα της, περιφρονώντας τις σκηνικές πόζες, όρθια, με τα μπράτσα κολλημένα πάνω στο κορμί, με το δεξί μονάχα χέρι ν’ ακολουθεί το ρυθμό, κυριαρχούσε με την κοντράλτο φωνή της πάνω από την ορχήστρα. ΄Ετσι φαντάζομαι την ΄Ηρα, δυνατή, αγνή και άγρυπνη”.

Στο πλευρό του Μίκη Θεοδωράκη, που μεταμόρφωσε ριζικά τη σύγχρονη ελληνική μουσική και ιδιαίτερα το τραγούδι, η Μαρία Φαραντούρη έκανε γνωστούς στο ελληνικό κοινό τους μεγάλους ΄Ελληνες ποιητές Σεφέρη, Ελύτη κ.α. Αυτό το μουσικο-πολιτιστικό κίνημα αναπτύχθηκε μέχρι το στρατιωτικό πραξικόπημα του ’67. Με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας, η μουσική του Θεοδωράκη απαγορεύθηκε, ο ίδιος συνελλήφθη και η Μαρία έφυγε για το Παρίσι. Μόνη με την ορχήστρα της έγινε σύμβολο αντίστασης και ελπίδας, δίνοντας χιλιάδες συναυλίες στην Ευρώπη και την Αμερική και κράτησε ζωντανή τη μουσική του Μίκη με ηχογραφήσεις, που ακούγονταν από το BBC και τη Deutsche Welle. Ο διεθνής Τύπος την ονόμασε “Τζόαν Μπαέζ της Μεσογείου” και της αφιέρωσε διθυραμβικές κριτικές. Με την πτώση της χούντας ο Μίκης και η Μαρία επέστρεψαν στην Ελλάδα, όπου έδωσαν μεγάλες στιγμές στο ελληνικό κοινό, μετά από επτά χρόνια καταπίεσης. Πενήντα χιλιάδες ήταν μόνον όσοι παρακολούθησαν το “Canto General” του Μίκη σε ποίηση Pablo Neruda στο Στάδιο Καραϊσκάκη. ΄Ενα έργο που η Μαρία σφράγισε με την ερμηνεία της, όπως και τα εξίσου κορυφαία έργα του συνθέτη “Κατάσταση Πολιορκίας”, “Μαουτχάουζεν”, “Romancero Gitano”, “Μυθιστόρημα”, “¨Ενας ΄Ομηρος” γραμμένα γι’ αυτήν.

Με συνειδητές επιλογές η Μαρία Φαραντούρη πέτυχε από νωρίς να έχει καλλιτεχνική αυτονομία, ως μία αυτόφωτη καλλιτεχνική οντότητα. Η φήμη της υπερέβη τα ελληνικά σύνορα από τα πρώτα της βήματα και οι συνεργασίες της με διεθνείς προσωπικότητες της τέχνης ήταν η φυσική εξέλιξη της καριέρας της. ΄Οταν ζούσε αυτοεξόριστη στο Λονδίνο συνεργάστηκε με τον διάσημο κιθαρίστα John Williams, ηχογραφώντας το “Romancero Gitano” σε μια εκτέλεση για φωνή και κιθάρα. Στα επόμενα χρόνια θα συνοδευτεί πολλές φορές από σπουδαίες ορχήστρες, όπως τη Φιλαρμονική του Ισραήλ, υπό τη διεύθυνση του μεγάλου μαέστρου Ζούμπιν Μέτα, όταν τραγούδησε στο Ηρώδειο το “Μαουτχάουζεν”. Το 1982, σ’ ένα άνοιγμα φιλίας και ειρήνης μεταξύ των δύο λαών, συνεργάστηκε με τον Τούρκο διανοούμενο και συνθέτη Ζυλφί Λιβανελί. Η γνωριμία της με τον Κουβανό συνθέτη Λέο Μπράουερ κατέληξε σε δισκογραφική συνεργασία επάνω σε διεθνές ρεπερτόριο και τραγούδια του Βαγγέλη Παπαθανασίου, γραμμένα ειδικά για τη φωνή της, ενώ λίγο αργότερα έδινε συναυλίες με τον Λούτσιο Ντάλλα στο Κάπρι.

Και ενώ η συνεργασία της με τον Μίκη Θεοδωράκη συνεχίζεται σε νέα έργα του μεγάλου μουσουργού, η Μαρία Φαραντούρη επιδιώκει, συγχρόνως, την επαφή με τη νεώτερη γενιά των Ελλήνων συνθετών. Στο πλαίσιο αυτό ερμηνεύει το έργο του Περικλή Κούκου σε ποίηση Χριστόφορου Χριστοφή, “Ημερολόγιο για Περαστικούς στα Τέλη του Αιώνα”, στο Μέγαρο Μουσικής. Από το 1975 άλλωστε είχε ερμηνεύσει τα πρώτα τραγούδια της νεαρής τότε, καταξιωμένης σήμερα συνθέτριας κινηματογραφικής μουσικής, Ελένης Καραϊνδρου. Την τελευταία πενταετία, τις περιοδείες της στο εξωτερικό πλαισιώνει το βερολινέζικο γκρουπ “Berliner Instrumentalisten”, με τους οποίους δίνει μια άλλη διάσταση και προέκταση σε τραγούδια της παραδοσιακής, ρεμπέτικης και της βυζαντινής μας μουσικής, καθώς και στο παλαιώτερο και σύγχρονο έντεχνο, ελληνικό και παγκόσμιο ρεπερτόριο. Ο ξένος Τύπος υποδέχεται την επιστροφή της με υμνητικές κριτικές και σχόλια όπως: “Η ερμηνεύτρια παραμένει πιστή στο υψηλό καλλιτεχνικό και ηθικό της επίπεδο. Η ερμηνεία της είναι πάντα σεμνή, αληθινή και επιβλητική. Δεν άλλαξε καθόλου η παράξενα ογκώδης, ζεστή και ανάγλυφη φωνή, που ακόμα και στο πάθος της παραμένει ψύχραιμη, σταθερή και συγχρόνως δυνατή και απαλή”.(Berliner Zeitung, 19.11.97). Το εγκυρώτερο γερμανικό μουσικό περιοδικό “Stereoplay” ανακηρύσσει το cd της “ΑΣΜΑΤΑ”, Δίσκο του Μήνα, τον Μάιο του ’98, λίγες μόλις ημέρες μετά την κυκλοφορία του στην Ευρώπη.

Δύο χρόνια αργότερα συνεργάζεται δισκογρφικά με την πρωτοποριακή συνθέτιδα Λένα Πλάτωνος, η οποία επέστρεψε στη δισκογραφία μετά από απουσία αρκετών χρόνωνν με την “Τρίτη Πόρτα”, γραμμένη για την Μαρία Φαραντούρη. Το καλοκαίρι του 2001παρουσιάζει στο Ηρώδειο με τη σύμπραξη της Ορχήστρας Χρωμάτων υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη το πρόγραμμα “Ενας Αιώνας Ελληνικό Τραγούδι”, πλαισιωμένη από έξι νέα παιδιά, για την επιλογή των οποίων έγινε ειδική ακρόαση. Η συναυλία αυτή κυκλοφόρησε σε cd τον Δεκέμβριο του 2001 από την εταιρεία LEGEND και μέσα σε δύο μήνες έγινε χρυσός δίσκος. Εναν χρόνο αργότερα η LEGEND κυκλοφορεί άλλο ένα live cd - “Του Φεγγαριού τα Πάθη”- με ένα τρίπτυχο αφιέρωμα στον Federico Garcia Lorca, το οποίο περιλαμβάνει τον “Ματωμένο Γάμο” του Μάνου Χατζιδάκι, τα “Canciones Populares” και το “Romancero Gitano” του Μίκη Θεοδωράκη.

Τον Ιούνιο του 2003, συμμετέχει στη δισκογραφική δουλειά του συνθέτη Μιχάλη Γρηγορίου“ΜΠΛΕ”, έναν κύκλο τραγουδιών σε ποίησητης Ρηνιώς Παπανικόλα, με τη Σαββίνα Γιαννάτου , τον Τάκη Χριστογιαννόπουλο και την Ορχήστρα των Χρωμάτων υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη.

Σημαντική στην πορεία του είναι η συνάντηση με τη μεγάλη ντίβα της ελληνικής μουσικής, τη Μαρία Φαραντούρη. Της δίνει τρία τραγούδια του και αναλαμβάνει την ενορχήστρωση του δίσκου MOSAIC, ενός δίσκου με τραγούδια του κόσμου. Στο άλμπουμ συμμετέχουν ο Γκλεν Βελέζ,ο Χαριπρασά Τσαουράσια, ο Φουάτ Σακά (που έχει δώσει και δύο τραγούδια του) ο Ρος Ντέιλι (που έχει δώσει ένα τραγούδι του) και κάποιοι από τους σημαντικότερους έλληνες μουσικούς (κυκλοφορεί Ιούλιο 2003).

Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 9 Οκτωβρίου του 1964. Σπούδασε στο τμήμα Νηπιαγωγών του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Από το 1994 δουλεύει ως νηπιαγωγός στο Υπουργείο Παιδείας. Το 1998 ήρθε στην Αθήνα και ξεκίνησε το διδακτορικό της στη γνωστική ψυχολογία το οποίο δεν ολοκλήρωσε, γιατί ασχολήθηκε με τη δισκογραφία ως υπεύθυνη παραγωγής της LIBRA MUSIC. Η πρώτη της εμφάνιση ως στιχουργός ήταν στο δίσκο BAHAR του Μάκη Αμπλιανίτη, σε ερμηνεία Μανόλη Λιδάκη (LIBRA MUSIC, 2000). Ακόμη έγραψε στίχους για το δίσκο του Μανόλη Λιδάκη “Υλικό Ονείρων” (SONY MUSIC, 2001) και το δίσκο “CARGO” των ΚΟΝΤΡΑΜΠΑΝΤΟ (LIBRA MUSIC, 2003).

Η Αχούβα Οζέρι άρχισε να γράφει από πολύ μικρή. Στα 16 της και ενώ δούλευε ως μαγείρισσα, έκανε παράλληλα τις πρώτες της εμφανίσεις ως τραγουδοποιός. Διδάχθηκε το "bulbul-tarang"(μπουλ μπουλ ταράνκ) από το Moshe Benkar, περκασιονίστα του Ravi Shankar, και μέχρι σήμερα είναι η μόνη γυναίκα στο Ισραήλ που ξέρει να παίζει αυτό το τόσο ιδιόμορφο ινδικό όργανο. Το 1975 παρουσίασε την πρώτη της δισκογραφική δουλειά, το "Heyhan Hahayal" (πού είναι ο στρατιώτης), που πώλησε 300.000 αντίτυπα. Το ομότιτλο τραγούδι που ξεχώρισε, γράφτηκε για ένα φίλο της που χάθηκε στον πόλεμο. Ακούγοντας την ιστορία πολλές μητέρες που είχαν χάσει παιδιά στον πόλεμο άρχισαν να της στέλνουν την προσωπική τους ιστορία ζητώντας της να γράψει ένα τραγούδι για τα παιδιά τους και η Αχούβα έγραψε για κάθε μάνα ένα δικό της τραγούδι και της το έστειλε.

Το 1990 πήγε στην Αμερική, παντρεύτηκε και έζησε εκεί για κάποια χρόνια. Μετά το χωρισμό της επέστρεψε στο Ισραήλ. Επανήλθε στη δισκογραφία το 1993. Το 1999 κυκλοφόρησε το άλμπουμ "Tsiltsouley Paanomin" και παράλληλα ξεκίνησε πάλι της ζωντανές της εμφανίσεις. Ήταν όμως εκείνητην περίοδο που παρουσίασε καρκίνο στις φωνητικές χορδές και αναγκάστηκε να σταματήσει. Σήμερα ασχολείται περισσότερο με τη σύνθεση αλλά και τη διδασκαλία της μουσικής. Συνεχίζει να επηρεάζει και να αποτελεί πρότυπο για πολλούς μουσικούς. Είναι μία από τις καλύτερες έθνικ μουσικούς και η πιο σημαντική τραγουδοποιός στο Ισραήλ. Έχει καταφέρει να ξεπεράσει το πρόβλημα με τον καρκίνο και σιγά σιγά επανέρχεται στις ζωντανές της εμφανίσεις.

Έχει στο ενεργητικό του 14 δίσκους με τελευταίο το “Lazutlar ΙΙΙ” που κυκλοφόρησε το 2002. Τα δύο κύρια χαρακτηριστικά της μουσικής του είναι το έντονο χρώμα της μουσικής παράδοσης του Πόντου (ο ίδιος είναι Πόντιος) αλλά και η μελοποίηση σημαντικών Τούρκων ποιητών όπως του Ahmet Arif, του Enver Gfkie, του Nazim Hikmet και του Orhan Veli.

Σύνθεσε τη μουσική για το Karadeniz (Μαύρη Θάλασσα) των “Sultans of Dance” που απέσπασε τις καλλίτερες κριτικές.

Το 2000 το Truva Folkloric Research Institute (ερευνητικό ίδρυμα για την παραδοσιακή μουσική Truva) του απένειμε το βραβείο της μουσικής, αναγνωρίζοντας τη σημασία του έργου του.

Έζησε 20 χρόνια στο εξωτερικό (Γαλλία, Γερμανία) ως εξόριστος για τις (αριστερές) πολιτικές του πεποιθήσεις. Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων ο Φουάτ συνεργάστηκε με πολλούς διεθνείς μουσικούς από τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Δανία αλλά και την Τουρκία. Ακόμη και σήμερα που του επέτρεψαν να επιστρέψει στην πατρίδα του συνεχίζεινα κινείται ως μουσικός μεταξύ Κωνσταντινούπολης, Αμβούργου και Παρισιού με το γκρουπ του που αποτελείται από μουσικούς από τη Γερμανία την Αμερική τη Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν.

Δελτίο Τύπου