Τις ανησυχίες της Διεθνούς Αμνηστίς για το ενδεχόμενο παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων με αφορμή τα μέτρα ασφαλείας της Ολυμπιάδας 2004 διατύπωσε το Ελληνικό Τμήμα της οργάνωσης σε σημερινή συνέντευξη Τύπου στον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών. Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε τις αρχές να λάβουν όλα τα απαιτούμενα μέτρα για τη διαφύλαξη όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων: των Ελλήνων πολιτών, των αλλοδαπών που διαμένουν στην Ελλάδα και των αθλητών και επισκεπτών. Επίσης, κάλεσε σε εγρηγορση όλους τους οργανισμούς και οργανώσεις προστασίας των δικαιωμάτων.

Οι Ολυμπιακοί και Παραολυμπιακοί Αγώνες, που θα διεξαχθούν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο στην Ελλάδα και κυρίως στην Αθήνα, είναι η σημαντικότερη ίσως αθλητική διοργάνωση παγκοσμίως και αναμένεται να προσελκύσει όχι μόνο πολλές χιλιάδες φιλάθλων, αλλά και τη διεθνή προσοχή.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες θα διεξαχθούν στο πλαίσιο μιας τεταμένης διεθνούς συγκυρίας και στη σκιά απειλών για την ασφάλεια σε διάφορες περιοχές της γης. Είναι λοιπόν εύλογο να προβάλλεται η ανάγκη λήψης μέτρων που θα προστατεύσουν την ασφάλεια αθλητών και επισκεπτών.

Η Διεθνής Αμνηστία αναγνωρίζει την ανάγκη και την υποχρέωση κάθε χώρας να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία όσων βρίσκονται στο έδαφός της. Είναι επίσης εύλογη η ανάγκη λήψης ιδιαίτερων μέτρων όταν πρόκειται για τέτοιας κλίμακας διοργάνωση.

Εντούτοις, η Διεθνής Αμνηστία τονίζει ότι η επιδίωξη της ασφάλειας δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία ή ευκαιρία για τη λήψη μέτρων που περιορίζουν τα δικαιώματα των πολιτών. Επιδίωξη πρέπει να είναι ο συνδυασμός ασφάλειας και προστασίας των δικαιωμάτων και όχι η αναγκαστική επιλογή μπροστά στο τεχνητό δίλημμα ασφάλεια ή ανθρώπινα δικαιώματα.

Το πρόσφατο παρελθόν σε άλλες χώρες έδειξε ότι συχνά στο όνομα της ασφάλειας περιστέλλονται βασικές ελευθερίες. Οι περιστολές αυτές πλήττουν κατά κύριο λόγο τις πιο ευάλωτες ομάδες, όπως πρόσφυγες, μετανάστες, κινήματα που στέκουν κριτικά απέναντι σε κρατικές επιλογές. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες συμβολίζουν τη συναδέλφωση και την αλληλεγγύη των λαών και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αναπτυχθεί κλίμα ξενοφοβίας απέναντι σε συγκεκριμένες φυλετικές ή θρησκευτικές ομάδες.

Με δεδομένα αυτά, η Διεθνής Αμνηστία επισημαίνει τις ευαίσθητες περιοχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπου κατά την άποψή της απαιτείται αυξημένη εγρήγορση.

Στη διαφύλαξη της ασφάλειας, σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, εμπλέκονται ελληνικές και ξένες αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις, ιδιωτικές εταιρίες ασφαλείας, καθώς και μυστικές υπηρεσίες. Το περίπλοκο και αδιαφανές αυτό σχήμα δεν παρέχει εχέγγυα για:

- πρόληψη των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων

- λογοδοσία για τυχόν τέτοιες παραβιάσεις.

Μεταξύ των μέτρων που μπορούν δυνάμει να οδηγήσουν σε σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων συγκαταλέγονται τα εξής:

· Η Αθήνα θα τελεί υπό τον έλεγχο αδστυνομικών και στρατιωτικών δυνάμεων. Τονίζεται η ανάγκη οι δυνάμεις ασφαλείας να λειτουργούν με πλήρη σεβασμό των δικαιωμάτων των πολιτών, δεδομένου ότι σε τέτοιες «έκτακτες» συνθήκες είναι σχετικά εύκολη η υπέρβαση των αποδεκτών ορίων, όπως για παράδειγμα η καταχρηστική καταφυγή σε εξακριβώσεις στοιχείων και προληπτικές συλλήψεις.

· Η Αθήνα θα επιτηρείται από περισσότερες από χίλιες κάμερες και μέσα παρακολούθησης των τηλεπικοινωνιών. Τονίζεται η ανάγκη τα μέσα αυτά να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για την προστασία της ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων – και όχι για άλλους σκοπούς. Επίσης, τα μέσα αυτά πρέπει να χρησιμοποιηθούν μόνο κατά την περίοδο τέλεσης των Αγώνων και να αποσυρθούν αμέσως μετά τη λήξη τους.[1]

· Λαμβάνονται ειδικά μέτρα στους χώρους των Αγώνων. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για την προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων στους χώρους που σχετίζονται με την τέλεση των Αγώνων και τις συναφείς εκδηλώσεις. Η ασφάλεια δεν μπορεί να αποτελεί πρόσχημα για:

1. Περιορισμό της ελεύθερης διακίνησης και έκφρασης ιδεών.

2. Περιορισμούς και απαγορεύσεις στην ενδυμασία των θεατών, όταν αυτή αποτελεί μέσο έκφρσης ιδεών.

3. Απαγόρευση εισόδου θεατών ή αποβολή τους από τις εγκαταστάσεις με βάση μία αυθαίρετη αξιολόγηση της συμπεριφοράς τους.

Ως εκ τούτου, τέτοιοι περιορισμοί, περιλαμβανομένων αυτών που αναφέρονται στους όρους χρήσης των εισιτηρίων, δεν θα πρέπει να εφαρμοστούν.

· Αυξημένη φύλαξη των συνόρων. Τα αυξημένα μέτρα ασφαλείας που θα ληφθούν στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα της χώρας είναι πολύ πιθανό να επιδεινώσουν την ήδη ιδιαίτερα προβληματική κατάσταση που επικρατεί σε σχέση με τους πρόσφυγες που επιθυμούν να εισελθουν στο ελληνικό έδαφος προκειμένου να ζητήσουν προστασία. Για το λόγο αυτό τονίζεται η ανάγκη η χώρα να σεβαστεί χωρίς παρεκκλίσεις τη σχετική –ελληνική και διεθνή– νομοθεσία, έτσι ώστε να προστατευτεί πλήρως το δικαίωμα στο πολιτικό άσυλο.

Επίσης, η Διεθνής Αμνηστία επισημαίνει ότι η ανάγκη ασφαλείας δεν μπορεί να λειτουργεί καταχρηστικά με τρόπο περιοριστικό για την ελευθερία συγκεντρώσεων και διαδηλώσεων. Κάτι τέτοιο αποτελεί περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης.

Ήδη, στο πλαίσιο της προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων, έχουν καταγγελθεί παραβιάσεις των δικαιωμάτων των εργαζομένων στα Ολυμπιακά έργα και των Ρομά. Συγκεκριμένα έχουν καταγγελθεί:

· Εργατικά ατυχήματα εξαιτίας των ελλιπέστατων μέτρων ασφαλείας στα εργοτάξια των Ολυμπιακών έργων. Ανειδίκευτοι, κατά κύριο λόγο αλλοδαποί εργάτες εργάζονται υπερωριακά και χωρίς να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, με αποτέλεσμα να έχει σημειωθεί πλήθος εργατικών ατυχημάτων, τα οποία έχουν μέχρι στιγμής οδηγήσει σε τουλάχιστον 13 θανάτους και πολυάριθμους σοβαρούς τραυματισμούς. Για το λόγο αυτό τονίζεται η ανάγκη να τηρηθούν αυστηρά τα μέτρα ασφαλείας που προβλέπονται από τη νομοθεσία.

· Εξώσεις ή παραβίαση του δικαιώματος των Ρομά για αξιοπρεπή στέγαση, ενόψει των προετοιμασιών για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Τονίζεται η ανάγκη να γίνει πλήρως σεβαστό το δικαίωμα των Ρομά για αξιοπρεπή στέγαση.[2]

Η Διεθνής Αμνηστία καλεί τις ελληνικές αρχές να λάβουν όλα εκείνα τα μέτρα που απαιτούνται για την ασφαλή τέλεση των Αγώνων με παράλληλο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, η Διεθνής Αμνηστία δηλώνει ότι θα βρίσκεται σε εγρήγορση προκειμένου να αποφευχθούν παραβιάσεις δικαιωμάτων πριν, κατά και μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και καλεί άλλους φορείς και ΜΚΟ προστασίας των δικαιωμάτων να πράξουν το ίδιο.

Ø Για συνεντεύξεις μπορείτε να επικοινωνήσετε με τους Κωστή Παπαϊωάννου, εκπρόσωπο, τηλ. 6972-727577, και Νίκο Μαστρακούλη, υπεύθυνο προβολής, τηλ. 6932-069477.

[1]Σημειώνεται ότι στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, με την Απόφαση 28/2004, την οποία έδωσε στη δημοσιότητα στις 3 Μαΐου.

[2]Για το λόγο αυτό παρενέβη η Διεθνής Γραμματεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Κατά των Βασανιστηρίων (OMCT). Επίσης, η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου σημείωσε στην έκθεσή της για το 2001 ότι «Είναι γεγονός ότι με την ευκαιρίας των Ολυμπιακών Αγώνων οργανώνεται εκδίωξη των Τσιγγάνωναπό πολλές περιοχές». Εξάλλου, ο Alvaro Gil-Robles, Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, ζήτησε από την Οργανωτική Επιτροπή των Ολυμπιακών Αγώνων να καταρτίσει και να δημοσιεύσει κατάλογο των χώρων που έχουν επιλεγεί για τα Ολυμπιακά έργα ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο άσκησης πίεσης στους Ρομά που έχουν εγκατασταθεί ή πρόκειται να εγκατασταθούν σε αυτές τις περιοχές.

Δελτίο Τύπου